2017 yılının başlarından beri Pyramind‘da mentor’luk yapıyorum. Bir nevi özel ders de diyebilirsiniz. Online olarak gerçekleştiriliyor. Bir kaç gün öncesinden randevu almak kaydıyla her istediğiniz zaman bir araya gelerek müzik yapımından armoniye, kayıt tekniklerinden miks’e kadar geniş bir yelpazede çalışmak mümkün. San Francisco’da yerleşik bu ünlü müzik prodüksiyon okulu bünyesinde yer almaktan mutluluk duyuyorum. İlgili sayfayı incelemek isterseniz buraya tıklayın.
Uzun ugraslar sonunda hazirladigim Miks 103: EQ adli online egitim programim yayinda. Sabirla bekleyen, zaman zaman sorup, beni sıkıştıran, belli etmeden sitem eden arkadaslara ozellikle tesekkur ederim. Bilgi almak ve kayit olmak icin buraya tiklayabilirsiniz. Kayit olursaniz devamini getirmek icin bana guc vermis olursunuz. 
Bugün sizlere, müzik yapım sürecinin ileri aşamalarından biri olan miksten bahsedeceğim. Ön-prodüksiyon, kayıt ve edit aşamalarının ardından gelen miks; adamı rezil de eder, vezir de! Şarkı ya da performans ne kadar iyi olursa olsun miks iyi olmadığı sürece oradan bir ‘hit parça’ çıkmaz.
Ses miksi hakkında en iyi kitaplardan birinin sahibi olan, yazar ve miks mühendisi David 
Gibson’ın tanımına göre miks seslerin üç boyutlu uzayda plasmanıdır. Yani seslerin dikey, yatay ve derinlik eksenlerinde yerleşiminin yapılmasıdır. Bu yerleşim sırasında seslerin üst üste binmelerine engel olmaya çalışırız. Örneğin gereğinden fazla bas frekans içeriğine sahip bir elektro gitar kayıdı şarkı içerisinde bas gitara ait olan frekansları da işgal edeceğinden bu iki çalgı için birbirlerini ‘maskeliyor’ denir. Bu şekilde üst üste binen sesleri anılan üç eksende farklı pozisyonlara taşıyarak maskelemeleri engellenebilir. Bu sayede tüm enstrumanlar temiz bir şekilde duyulabilir. Okumaya devam et
EQ, Türkçe okunuşuyla ikü (!) ya da uzun yazılışıyla ekolayzır gerek canlı performanslarda gerek stüdyo kayıtlarda enstrumanları tonlarken kullandığımız en önemli araçlardan biridir. Pek çok diğer efekt ya da işlemci gibi ekolayzırın da hem donanım hem de yazılım versiyonları mevcut. Ve her geçen gün yazılım versiyonu daha da fazla tercih edilir oluyor. Bugün sizlere farklı EQ tiplerinden bahsedeceğim.
GEÇİRGEN FİLTRELER
Yüksek Geçirgen Filtre (High Pass Filter-HPF); belirlenmiş olan eşik frekansının üzerinde kalan frekansların geçmesini (duyulmasını), altında kalan tüm frekansların ise kesilmesini sağlar. Benzer şekilde, Alçak Geçirgen Filtre (Low Pass Filter-LPF) ise belirlenmiş olan eşik frekansının altında kalan frekansların geçmesini (duyulmasını), üzerinde kalan tüm frekansların ise kesilmesini sağlar. Bazı EQ’larda kesme eğrisinin açısı, desibel/oktav oranını değiştirerek ayarlanabilmektedir.
High Pass Filter (HPF): Yukarıda 200 Hz’in altını kesiyoruz. 200’ün üzerinde kalan tüm frekanslar geçer, altındakiler kesilir.
Müzik üretim sürecindeki nihai evredir. Post-prodüksiyon aşamalarından sonuncusudur. Eserlerin fiziksel baskıya ya da dijital dağıtıma uygun hale getirilmesi için sarfedilen çabalardır.
Deneyim gerektirir. Eskiden beri genellikle; kablosundan hoparlörüne, kompresöründen analog-dijital dönüştürücüsüne, en üst düzey analog ‘outboard’ ekipmanlarla yapılagelse de son yıllarda bilgisayar ortamında yazılım destekli olarak yapılan mastering her geçen gün popüleritesini arttırmaktadır.
Bugün sizlere stüdyo kayıtlarında sıkça kullanılan bir teknikten bahsetmek istiyorum. Ampliyle veya prosesörle kayıt yaptıktan sonra tonu beğenmeyip pişmanlık duyduğunuz olmuş mudur? Kuvvetle muhtemel. Keşke gain’i biraz azaltsaydınız, keşke biraz daha tiz açsaydınız. Keşke mikrofonu daha yakına yerleştirseydiniz. Güzelim performans boşa gitti. Bu gibi durumları telafi edebilmek için bir yöntem tavsiye edeceğim.
Radial X-Amp kutusu
Kayıt yaparken sinyali çoklayarak biri ampli/prosesörden gelen, bir diğeri de tamamen flat olmak üzere iki kanal olarak kaydedin. Flat olarak kaydettiğiniz sinyali tekrar ampliden geçirerek kayıt yapabilir, bir önceki kayıtta ton olarak memnun kalmadığınız unsurları düzeltebilirsiniz.
Gitar sinyalinizi çoklamak, başka bir deyişle ikiye bölmek için bir A/B box kullanabilirsiniz. A/B box, bir girişi iki çıkışı olan pedal formunda bir cihazdır. Her iki çıkıştan da aynı sinyali gönderir. Okumaya devam et
HD sistemlerde yükün büyük bir kısmını harici kartlar taşırken ‘host-based’ sistemlerde Pro Tools, kurulu olduğu bilgisayarın işlemci gücünü kullanır. Sistem için en uygun ayarları yaparak performansı arttırmak, başka bir deyişle optimize etmek için SET UP menüsünden PLAYBACK ENGINE penceresini açın.
En üstteki aşağı doğru açılan menüde Pro Tools’un kullandığı mevcut ses motorunu yani ses kartınızı görebilirsiniz. Eğer birden fazla ses kartınız mevcut ise bu menüden hepsini görüntüleyebilir ve istediğinizi seçebilirsiniz (Pro Tools 9 ve sonraki versiyonlar için.) Aşağıdaki resimde Apple dizüstü bilgisayarımın üzerindeki dahili ses kartının seçili olduğunu göreceksiniz: Pro Tools Aggregate I/O
Pro Tools’ta sistem ayarlarını gerçekleştirebildiğiniz Playback Engine penceresi
Bora Uslusoy
ÖZET
Günümüzde; müzik prodüksiyonu ve görüntü için müzik alanında en yaygın olarak kullanılan, kuşkusuz Pro Tools yazılımıdır. Ev kullanıcılarından Hollywood prodüksiyonlarına hizmet veren THX sertifikalı post-prodüksiyon stüdyolarına kadar farklı seviyelerdeki kullanıcılara hitap eden bu programın üretici tarafından hazırlanmış özel bir eğitim programı bulunmakta ve Avid Eğitim Ortakları (Avid Learning Partner-ALP) ile Avid Sertifikalı Eğitmenler (Avid Certified Instructor-ACI) tarafından tüm dünyada kullanıcılara ulaştırılmaktadır. 100-200-300 olmak üzere toplam üç seviyeye ayrılmış tüm eğitim programı isteğe bağlı olanlarla birlikte 10’dan fazla kurstan meydana gelmektedir. Okumaya devam et
Mart 2011′de Sound Dergisi’nde yayınlanmıştır.
Tatil yapmak gibi kötü (!) bir alışkanlığı olmayan bendenize, okul sömestre tatildeyken bir
kaç kayıt yapmak ilaç gibi geldi. Gitar, bas, davuldan oluşan üçlümüzün lideri Berklee mezunu gitarist Ali Erdoğan Ağca. Kararlaştırıldığı gibi saat tam 12.00’de canlı kayıt yapmak için Modern Müzik Akademisi Stüdyo A’ya geldiler. Onlar gelmeden biz kayıt odasında kullanacağımız ayırıcı panelleri yerleştirmeye, davulun ve amplilerin kurulumunu yapmaya başlamıştık bile.
Pek çok kişi, MIDI’de oldukça eski ve temel bir özellik olan Quantize fonksiyonunu bilir ve gündelik iş akışında sıkça kullanır. Ancak iş audio quantize’a gelince herkes şöyle bir duraklar. Hiç duraklamaya falan gerek yok! 2001 yılında yayınlanan Pro Tools 5.1 versiyonda yer alan Beat Detective ile bu işi yapıyor, 2007’deki Pro Tools 7.4’ten beri ise Elastic Audio ile audio’ya MIDI gibi davranabiliyor. Evet yanlış duymadınız, Pro Tools MIDI ile yapılabilen pek çok işlemi audio için de yapabiliyor. Hatta bunun için ayrı bir menü kullanmıyor. Aynı Event menüsünün altında yer alan Quantize penceresinden ister audio ister MIDI’yi quantize edebiliyorsunuz. Örneğin Cubase kullananlar bilir, MIDI için ayrı bir menü mevcuttur, audio ile ilgili edit işlemleri ayrı pencerelerden farklı komutlarla, pek çok karmaşık işlem yaparak gerçekleştirilir.
Tick Based ya da Sample Based, işte bütün mesele bu! Okumaya devam et
