Müzik üretim sürecindeki nihai evredir. Post-prodüksiyon aşamalarından sonuncusudur. Eserlerin fiziksel baskıya ya da dijital dağıtıma uygun hale getirilmesi için sarfedilen çabalardır.
Deneyim gerektirir. Eskiden beri genellikle; kablosundan hoparlörüne, kompresöründen analog-dijital dönüştürücüsüne, en üst düzey analog ‘outboard’ ekipmanlarla yapılagelse de son yıllarda bilgisayar ortamında yazılım destekli olarak yapılan mastering her geçen gün popüleritesini arttırmaktadır.
EQ, compressor, limiter gibi işlemciler kullanılır. Ancak seçilen cihazlar mikste kullanılanlardan biraz daha farklıdır. Linear phase EQ, multiband (çok bantlı) compressor gibi…
Bir albümde yer alacak tüm şarkıların ses seviyesi ve frekans dengesi açısından tutarlı olması, en iyi hale getirilmesi, birbirleriyle benzerlik göstermesi mastering’de hedeflenenlerdendir. Şarkıların sadece kendi aralarında değil dönem itibarıyle piyasada kabul görmüş, yayınlanmış eserler ile ses seviyesi ve frekans içeriği açısından denk seviye de olması da önemli ve gereklidir.
Eserde yer alan farklı enstrumanların, tüm seslerin daha da iç içe geçmiş bir şekilde duyulmasını sağlamak, şarkı boyunca bazı çalgıların ses seviyesinde ortaya çıkabilecek ani değişimleri telafi etmek mastering sırasında yapılan işlerdendir.
Prodüktör ya da sanatçı tarafından belirlenmiş olan listeye uygun şekilde şarkıların sıralanması ve aralarda gerekli olan sürelerin (şarkıdan şarkıya değişkenlik gösterebilir) bırakılması yine mastering sırasında yapılan işlerdendir. Fade in ve fade out işlemleri de mastering mühendisi tarafından yapılır.
Mastering’de tek tek kanallar üzerinde çalışılmaz. Miksi tamamlanmış ve çıktısı (export) alınmış olan stereo dosya üzerinde işlem yapılır. Varsa sağ/sol kanal arasındaki simetri bozukluğu giderilir ve gerekiyorsa stereo imaj genişletilir.
Asıl görevi olmasa da, bazen kötü bir miksi düzeltmek mastering mühendisine kalabilir. Mastering’de esasen bir miksi daha iyileştirme hedeflenirken; böyle durumda bozuk olanı tamir etmek misyonunu üstlenmek zorunda kalabiliyor. ‘Mikste hallederiz’ klişesinden sonra bir de ‘mastering’de düzeltiriz’ çıktı. Duymadım değil!
Bora USLUSOY