Bora Uslusoy
ÖZET
Günümüzde; müzik prodüksiyonu ve görüntü için müzik alanında en yaygın olarak kullanılan, kuşkusuz Pro Tools yazılımıdır. Ev kullanıcılarından Hollywood prodüksiyonlarına hizmet veren THX sertifikalı post-prodüksiyon stüdyolarına kadar farklı seviyelerdeki kullanıcılara hitap eden bu programın üretici tarafından hazırlanmış özel bir eğitim programı bulunmakta ve Avid Eğitim Ortakları (Avid Learning Partner-ALP) ile Avid Sertifikalı Eğitmenler (Avid Certified Instructor-ACI) tarafından tüm dünyada kullanıcılara ulaştırılmaktadır. 100-200-300 olmak üzere toplam üç seviyeye ayrılmış tüm eğitim programı isteğe bağlı olanlarla birlikte 10’dan fazla kurstan meydana gelmektedir.
Pro Tools Hakkında Kısa Bilgiler
1989’da Sound Tools adıyla ses editörü olarak piyasaya sürülen yazılım daha sonra çok kanallı kayıt özelliklerinin de eklenmesiyle Pro Tools adını aldı. 10 yıldan uzun bir süredir audio ve video profesyonelleri tarafından bir endüstri standardı olarak kabul edilmekte ve tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır. Pro Tools LE, Pro Tools HD, Pro Tools M-Powered gibi farklı sürümleri mevcut olan yazılımın 10. en son versiyonu 2011 yılında yayınlanmıştır. 9. versiyondan itibaren Pro Tools’u çalıştırabilmek için Avid/Digidesign menşeli ses arayüzleri kullanmak gerekmemekte ASIO ve Core Audio desteği olan tüm donanımlarla uyumlu bir şekilde kullanılabilmektedir. 1998’de piyasaya sürülen Mix ve MixPlus sistemleri, 2001’deki TDM versiyonu ve Control 24 kontrol yüzeyi, 2004’te çıkan ICON, 2007’de eklenen Elastic Audio özelliği, 2011’deki HD Native donanımı ve son olarak bir önceki nesil HD kartlarının altı katına kadar performans artışı sağlayan HD-X arayüzü Pro Tools biyografisindeki kilometre taşları olarak sayılabilir.
Pro Tools Eğitimleri ve Sertifikaları
Günümüzde, sektör profesyonelleri, uzmanlıklarını tasdiklemek ve yoğun rekabetin olduğu bu ortamda öne çıkmak zorundadırlar. Kişilerin Avid ürünlerindeki ve çözümlerindeki yetkinliğini belgeleyen Avid sertifikası nesnel ve endüstri tarafından kabul görmüş bir ehliyettir. Sektörde çalışanların kariyerinde ilerlemelerine yardımcı olur ve işverene ölçülebilir faydalar sağlar. Eğitimleri başarıyla tamamlayıp sertifika almaya hak kazananlar kartvizitlerinde ve yazışmalarında Pro Tools Certified User / Operator / Expert sıfatlarını kullanmak suretiyle Avid markasının gücünden yaralanabilirler. 200 ve 300 seviyesini geçenlerin Operator ve Expert sertifikaları Music ve Post olmak üzere ikiye ayrılır. Başarılı olan katılımcılar www.avid.com adresindeki Avid resmi internet sitesinde Find A Certified Professional sayfasında ilan edilmek suretiyle ve kendilerine dijital ortamda gönderilen belgeleriyle yetkinliklerinii doğrulayabilirler.
Pro Tools Müfredatı
Eğitim programlarında kullanılan müfredatlar ürün geliştirme uzmanları ve endüstrinin önde gelen kişileri tarafından yazılmıştır. Hem yeni başlayan hem de endüstri profesyonellerine yönelik geniş kapsamlı teknik beceri kazandırmayı hedefler. Eğitmenler için
ders planları, dijital sunumlar, ödev projeleri Avid bünyesindeki eğitim programları direktörleri, Master Instructor”lar ve kitapların yazarları tarafından tedarik edilmekte, eğitmenlere özel şifre ve kullanıcı adıyla girilen portal aracılığıyla ulaştırılmaktadır. Anılan portalda Pro Tools ve eklentileriyle ile ilgili tüm kurulum dosyaları da mevcuttur. Eğitim amacıyla özel olarak hazırlanmış assignment’larda dünya çapında popüler grupların kanal kayıtlarından TV’lerde yayınlanmış reklam işlerine kadar geniş bir yelpazede yer alan orijinal ses ve görüntü kayıtları eğitmenlerin ve öğrencilerin kullanımına sunulmaktadır. Bunların yanı sıra dünya çapında 3.000 kadar Avid seritifkalı Pro Tools eğitmeninin kayıtlı olduğu bir e-posta grubu mesafeyi ortadan kaldırarak muazzam bir bilgi paylaşımını mümkün kılmaktadır.
Daha önceleri sadece Avid tarafından basılan ve eğitim programına kayıtlı öğrencilere verilen orijinal Pro Tools kitapları artık dünyanın önde gelen akademik yayıncılarından Cengage Learning tarafından basılmakta kullanıcılara dijital veya basılı olarak ulaştırılmaktadır.
Yayınlanan her bir majör Pro Tools güncellemesi ile birlikte tüm kitaplar yenilenmekte, müfredat ve soru bankaları da güncellenmektedir. Avid eğitim departmanı, uluslararası konvansiyonlarda yüzyüze veya sanal konferanslarla uzaktan sertifika yenileme konferansları düzenleyerek eğitmenleri güncel tutmaktadır. Eğitmenler ve isteyen öğrenciler re-certification sınavına girerek sertifikalarını güncel tutabilirler.
Başarı Kriterleri
Her kursun sonunda isteğe bağlı Assesment Exam’ler mevcuttur. Bir programdan başarılı sayılabilmek için en sonda girilen sertifika sınavında başarılı olmak gerekmektedir. Tüm sınavlar yetkili eğitim merkezinde eğitmen gözetiminde çevrimiçi olarak yapılmaktadır. 60 dakikalık bu sınavlarda 50 adet çoktan seçmeli soru olup %80 başarı gerekmektedir. Her kullanıcının sertifika sınavına iki defa girme hakkı bulunmaktadır.
Eğitim Programları
Avid Eğitim Ortağı olan kurumlarda görev yapan T3 (Train The Trainer) eğitimi almış Avid Sertifikalı Eğitmenler tarafından verilen eğitimlerin birinci seviyesi Pro Tools 101: Pro Tools’a Giriş adlı programdır. 16-24 saatlik bu eğitim programının amacı yeni başlayanlara yazılımın temel fonksiyonları hakkında bilgi vermektir.
İkinci program Pro Tools 110: Prodüksiyon I; hem audio hem de video prodüksiyonunda yazılımın biraz daha ileri fonksiyonlarını tanıtmakta çok gelişmiş editing ve miks özellikleri hakkında bir temel oluşturmayı amaçlamaktadır. 101 ve 110’u tamamlayanlar internet üzerinden girecekleri sınav sonucunda Pro Tools User sertifikası almaya hak kazanırlar.
İkinci seviyenin ilk, tüm programın üçüncü kursu Pro Tools 201: Prodüksiyon II’dir. Bu kurs ile Pro Tools HD sistemlerine giriş yapılmakta, yazılımın daha ileri seviyede kullanımıyla ilgili uygulamalar, otomasyon, optimizasyon ve miks gibi konu başlıkları çalışılmaktadır.
201’i takiben öğrenci 210M (Müzik) veya 210P (Post-Prodüksiyon) kurslarından birini tercih edebilir. Adından da anlaşılacağı gibi ilgili kurslar Pro Tools yazılımında Müzik veya Post-Prodüksiyon alanlarında uzmanlaşmaya imkan vermektedir. Birbirinden bağımsız iki ayrı eğitim programıdır, istenirse aynı kişi her ikisini de alabilir. 201 ve 210 kurslarını tamamlayanlar Pro Tools Operator sıfatı elde ederler.
Üçüncü seviyede ise 310I ICON Mixing Techniques, 310M Advanced Music Production Techniques, 310P Advanced Post Production Techniques adlı ileri seviye programlar bulunmaktadır. Üçüncü seviye eğitimlerini tamamlayanlara Pro Tools Expert sertifikası verilir.
Bunların dışında Avid Artist serileri veya C|24 kontrol yüzeyleri için özel olarak tasarlanmış 205 ve Avid’in ‘live console’ları Venue için Venue 110V Live Sound Production I ve Venue 210V Live Sound Production II adlı eğitim programları mevcuttur.
Ülkemizdeki Durum
Türkiye’de bir adet Avid sertifikalı yetkili eğitim merkezi ve biri bendeniz olmak üzere üç adet Avid Sertifikalı Pro Tools eğitmeni mevcuttur. Elimizde kesin bir kayıt olmamakla birlikte; Türkiye’de veya yurtdışında eğitim alarak hali hazırda Pro Tools sertifika almış vatandaşlarımızın sayısının 50’yi geçmeyeceğini tahmin etmekteyim.
Dünyadaki Durum
Dünya çapında 500’den fazla Avid onaylı eğitim merkezi mevcut olup, bunlar arasında pek çok saygın üniversite ve diğer yüksek öğrenim kurumları ile özel enstitüler bulunmaktadır. Eğitim kurumları Amaricas, Asia Pasific ve EMEA (Europe Middle East Africa) olmak üzere üç ayrı coğrafi bölgeye ayrılmıştır. Tüm dünyadaki sertikalı Avid yazılımları kullanıcılarının toplam sayısı dört haneli rakamlarla ifade edilmektedir. Son yıllarda özellikle Asya-Pasifik bölgesinde büyük gelişim gösteren bu eğitim programlarına yakında dünyanın en gelişmiş notasyon yazılımlarından biri olan Sibelius da eklenecektir.
2012 ATMM Konferansı‘nda yayınlanmıştır.